Aynı adlı üçlemenin “The Element of Crime / Suç Unsuru” (1984) ve “Epidemic / Salgın” (1987) filminin ardından son filmi olan “Europa / Avrupa”, aynı zamanda Lars von Trier’in bu üçlemedeki en profesyonel filmi. Üçlemenin en iyi bölümüne imza atan filmin suç ve salgından sonraki teması ise Avrupa’daki savaş merakı üzerine kurulu. Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye adaylığı bulunan filmin Jüri Ödülü, Teknik Büyük Ödülü ve Sanatsal Katkı Ödülü olmak üzere üç dalda ödülü bulunmakta.
Üçlemenin ilk iki filminde olduğu gibi Almanya’da geçen “Europa”, bu sefer 2. Dünya Savaşı sonrasını ele alıyor. Filmin konusu ise kısaca şöyle: Amerikalı Leo Kessler, insanlara yardım etme idealiylr Almanya’ya gelir ve Zendropa adlı yataklı trende çalışmaya başlar. İdealleri uğruna zamanla katı kuralların altında ezilmeye başlayan Kessler, hiç bir şeyin istediği ve düşündüğü gibi gitmediğini fark eder.
Trier’in meşhur imzası hipnoz ile başlayan film, karakterin yaşadıklarını üçlemenin ilk filmi gibi hipnoz etkisiyle anlatıyor. Fakat bu sefer Trier karakter yerine bir bakıma seyirciyi hipnotize ederek, seyirci ile karakteri bütünleştiriyor. Anlatıcının (Max von Sydow) Kessler’ın bilinçaltını kontrol etmesine izin veren Trier, bir nevi karakterin yaşadıklarına da seyirciyi ortak ediyor. Bunun yanında bazı sahnelerde belli bir objeyi veya karakteri görüntü katmanlarını üst üste koyarak renklendiren Trier, filme surrealism katarak seyircinin dikkatini bu renkli nesnelere çekiyor. Bu deneysel çalışma aynı zamanda Trier’in çekim keşiflerinin devam ettiğinin de bir göstergesi.
Alman milislerin (Volkssturm) lakaplarının “Kurt Adam” olduğunun altını çizen Trier, trendeki yönetim şekliyle bir nevi faşizm metaforuna imza atıyor. Katı kuralların ve emirlerin sorgulanmadan uyulduğu trende Kessler, eski milis Katharina ile tanışmasıyla kendinden istenileni sorgulamaya başlıyor. Başta sesini çıkarmayıp emirleri harfi harfine yerine getirmemesine rağmen, bir süre sonra neyin doğru neyin yanlış olduğunu karıştırmaya başlıyor.
Dublaj sorunlarına rağmen Trier’in deneysel ve etkileyici çekimlerine bu filmde de tanıklık ediyoruz. Her zamanki gibi aynaları kullanmaya özen gösteren Trier, Kessler’ın tren odalarını tek tek ziyaret ettiği sahnede ve toplu yemek sahnesinde harikulade bir tek çekim örneği sergiliyor. Buna ek olarak filmde savaş sonrası Nazizm’e destek veren insanların sorgulanmalarını da işleyen Trier, etkileyici bir müzik kullanarak şiirsel bir sahneye imza atıyor. Bu sahnede Trier’in Yahudi bir müfettişi oynarak ilginç bir cameo yaptığının da altını çizmek gerek.
Özetlemek gerekirse Trier’in 1991 yılına kadar yaptığı en profesyonel film olan “Europa / Avrupa” (1991), hikaye anlatımı ve çekimleriyle de üçlemenin en iyi filmi. Trier, Leo Kessler ile Amerika’nın dünyayı yönlendirme politikasını temsil ederken, aynı zamanda Danimarka’nın Almanya’ya bakış açısını da gösteriyor.
Cannes Film Festivali Ödülleri
- Jüri Ödülü: Lars von Trier
- Teknik Büyük Ödülü: Lars von Trier
- En İyi Sanatsal Katkı: Lars von Trier
Cannes Film Festivali Adaylıkları
- Altın Palmiye: Lars von Trier
Yönetmen: Lars von Trier
Senaryo: Lars von Trier, Niels Vørsel
Oyuncular: Barbara Sukowa, Jean-Marc Barr, Udo Kier, Max von Sydow
Görüntü Yönetimi: Henning Bendtsen, Edward Klosinski, Jean-Paul Meurisse
Kurgu: Hervé Schneid
Orijinal Müzik: Joachim Holbek
Süre: 112 dk.
Ülke: Danimarka, Almanya
NOT: B
Yorumlar