Klasik hikayesine rağmen Stendhal’ın karakter psikolojilerini tek kelimeyle harikulade bir şekilde okuyucuya sunmayı başardığı romanı “Le Rouge et le Noir / The Red and the Black / Kırmızı ve Siyah”, Fransız edebiyatının yapı taşlarından biri olmakla beraber romantik Rus edebiyatına da yön vermiş eserlerden biri. Rahip adayı, yakışıklı, Voltaire ve Napoleon hayranı Julien Sorel’in Matmazel de La Mole ile Madam de Renal arasındaki aşk üçgeninde yaşanan sınıf, gurur, onur ve kibir savaşına tanıklık ettiğimiz romanda Stendhal, karakterlerin içinde bulunduğu psikolojik savaşı o kadar güzel bir şekilde yazıya dökmüş ki okurken hayran kalmamak elde değil. Alt metninde zamanının Fransız politikasına dokunarak Fransa’nın Napoleon zamanı ve sonrası hakkında okuyucuyu bilgilendiren kitapta Voltaire dışında Homeros, Cicero, Vergilius (Georgica), Lord Byron (Don Juan), Shakespeare (Fırtına), Lope de Vega, Machiavelli (Hükümdar), Jean-Jacques Rousseau (Toplum Sözleşmesi) ve Victor Hugo (Hernani) referansları da bulmak mümkün. Ayrıca kitaptaki gurur savaşında “El Cid”in hikayesinden esintiler taşıdığı da görülüyor. Öte yandan, Julien’in kendi içindeki laik (kırmızı) ve dini (siyah) düşünce savaşının kitabın temelini oluşturduğunu söylemek gerek. Kısaca, klasik olay örgüsüne rağmen özellikle ikinci kitapla beraber okuyucuyu sürükleyen “Kırmızı ve Siyah”, psikolojik betimlemeleriyle kesinlikle okunması gereken Fransız klasiklerinden biri.
Yorumlar