Geriye kalan yabancı dildeki filmleri tek tek bitirmeye başladığımız bu ay sonunda beklenilen filmleri incelemeye başlayacağız. Bunların içinde tüm sezondur izlemek için dört gözle beklediğim bir sürü film var. Ardından da geleneksel ödül ve özel dosyalarla 2013’ü geride bırakmayı hedefliyorum. Çok uzatmadan ilk konuğumuzu incelemeye başlayalım.
2013’ün en fazla merak ettiğim filmlerinden biri olan “La Grande Belezza / The Great Beauty / Muhteşem Güzellik”e olan merakımın BAFTA, Altın Küre ve Oscar Ödülleri’nden sonra iyice arttığını itiraf edebilirim. Özellikle Oscar’ın son yıllardaki tercihlerini göz önünde bulundurursak “Muhteşem Güzellik”in bende yarattığı beklenti de bir o kadar fazlaydı. İşte bu kriterler içerisinde fırsat bulur bulmaz izlediğim film için düşüncelerim epey olumlu.
76. Akademi Ödülleri’nde Yabancı Dilde En İyi Film Ödülü’yle ödüllendirilen İtalyan yapımı “Muhteşem Güzellik”, geleneksel İtalyan sinemasının neredeyse tüm özelliklerini taşıyan, bu nedenle de sinemaseverlere özlediği sinema keyfini yaşatan adı gibi muhteşem bir film. Her karesinde Roberto Rossellini ve Federico Fellini’yi hatırlatan filmde yönetmen Paolo Sorrentino bu ünlü yönetmenlere adeta saygı duruşunda bulunuyor. Deneysel ve felsefi yapısıyla izleyicileri her açıdan zorlayacak bir film olan “Muhteşem Güzellik”in evrensel alt teması ise filmin en samimi tarafı. Başroldeki Toni Servillo’nun performansıyla şekillendirdiği film, seyirciye sıra dışı bir film keyfi sunuyor.
Genç yaşında yazdığı romanla büyük bir üne ve servete sahip olan Jep Gambardella’nın yaşla gelen endişelerini seyirciye aktaran “Muhteşem Güzellik”te Jep, dışardan bir erkeğin sahip olmak istediği her şeye sahipmiş gibi görünmesine rağmen her insan gibi hayatta yapamadığı bir sürü şeyin pişmanlığını sürdürmektedir. 65. yaş gününden itibaren artık kendi istediklerini yapmak isteyen karakterin hayata karşı endişeleri ve eleştirileri insanoğlunun en büyük özlemlerini bir kez daha su yüzüne çıkarır. Parayla alınabilecek her şeye sahip olabilme şansına sahip Gambardella, günün birinde ilk ve tek aşkı olan eski sevgilisinin ölüm haberiyle hayatı daha derinden sorgulamaya başlar. Çevresindeki ego tatmini yarışına girmiş insanlardan bunalmasına rağmen yüzünden gülümsemesini eksik etmeyen karakterin bu yeni sorgusunda bulacağı cevap ise aşkın gücünü bir kez daha gözler önüne serecektir.
Yönetmen Sorrentino’nun tek taşla birden fazla temanın hakkını vererek bizlere sinema ziyafeti sunduğu filmi “”Muhteşem Güzellik”i biraz farklı bir açıdan ele alarak başlamak istiyorum. Kişinin kendinden bir şeyler bulduğu filmlerin kişiye daha samimi geldiği gerçeği saklanamayacak derecede büyük. Bazı zamanlar bu daha tecrübeye yönelik özellikler olsa da kimi zaman karakterin tavırları ve düşünceleri bu samimiyeti filizlendirir. Bu filmde bana açıkçası böyle oldu diyebilirim. Fakat işin daha ilginç tarafı karakterin benzer yanları gözüme çarptıkça bir filmde ilk defa ana karakterin burcunu merak ettim. Karakterin Temmuz ya da Ağustos ayında doğduğuna dair sinyaller verilen filmde hatta bir sahnede “Ağustos bitmez, Eylül gelmez oldu” gibi bir replik bile bulunmakta. Tabii eve döndüğümde baktığım ilk iş filmle ilgili birkaç bilgi oldu ve gördüğüm kadarıyla 9 Ağustos civarında çekime başlanan film konusunda düşüncelerim çok da uçuk değil. Ayrıca, Toni Servillo’nun da bu tarihte doğduğuna dair birçok sitede (IMDB, Alman Wikipedia, İtalya Film Veritabanı, vb.) bilgi bulunmakta ki bu noktadan yola çıkarak filmin benim üzerimde bıraktığı etkinin oldukça fazla olduğunu söyleyebilirim. Kısaca, bu harika filmi bir Aslan burcunun hikayesi olarak gördüğümü saklamayacağım.
Gelelim filmin alt temalarına. Eğlenmesini bilen, kültürlü, arkadaş canlısı ve biraz da ukala olan Gambardella’nın ansızın aldığı üzücü bir haberle yıkılmasıyla “ilk aşk” temasına dokunuyor Sorrentino. Birbirlerinden ayrıldıktan sonra gurur yaparak birbirlerini hiç aramayan karakterlerin aslında yıllardır birbirlerini sevdiklerini duymak ise filmin yürek burkan gerçeği. Jep’in hayatında eksik olan şeyi bu durum karşısında hayatındaki eksiği açık bir şekilde görmesini sağlıyor. Fellini’nin “La Dolce Vito / Tatlı Hayat” (1960) eserini andıran parti sahneleriyle karakterin iki farklı dünyasına klasik İtalyan sinemasının özellikleriyle görmemizi sağlayan filmde tüm karakterlerin duyduğu özlem ise kökleri oluyor. İnsanların aile ve köklerini dönme isteğine büyülü bir dokunuş yapan filmin seyirciye içine alan taraflarından biri de burası. Geçmişiyle barışık olmayan karakterlerin pişmanlıkları ve özlemleri filmin atmosferini ağırlaştırıyor belki, ama bir yandan da filmin felsefi yapısını destekliyor. Zaten filmin nerede hayat kurmuş olursanız olun insanların belli bir yaştan sonra başladıkları yere, yani bir nevi “evlerine” dönme isteklerine değinmesi “Muhteşem Güzellik”in en insani tarafı. Öte yandan, Toni Servillo’nun Marcello Mastroianni’den eksiği bulunmayan bir performans sergilediği filmde burjuva kesimin sanatla yaptığı imtihana da oldukça etkili bir sekansla göz atmak mümkün. Bu sahne tabii ki burjuva kesim tarafından sanatçı bellenen oldukça küçük bir kızın aksiyon stili gibi görünen; fakat isteksiz davranışlarının bir yansımasıyla tabloya boya sıçrattığı sahneden başkası değil.
Özetlemek gerekirse; İtalyan sinemasının tüm özelliklerini taşıyan “La Grande Belezza / The Great Beauty / Muhteşem Güzellik”, sanatsal ve enerjik yapısıyla sinemaseverlere özlediği sinema keyfini sunan 2013’ün en sıra dışı ve en iyi filmlerinden biri. Kendinizden bir şey bulduğunuz takdirde daha çok sevmeniz olası olan filmde işlenen ilk aşk, yaşlılık ve geçmişe özlem gibi temalar ise filmi daha samimi kılan unsurların başında geliyor.
86. Oscar Ödülleri
- Yabancı Dilde En İyi Film: İtalya
66. Cannes Film Festivali Adaylıkları
- Altın Palmiye
Yönetmen: Paolo Sorrentino
Senaryo: Paolo Sorrentino, Umberto Contarello
Oyuncular: Toni Servillo, Carlo Verdone, Sabrina Ferilli, Carlo Buccirosso
Orijinal Müzik: Lele Marchitelli
Görüntü Yönetimi: Luca Bigazzi
Kurgu: Cristiano Travaglioli
Prodüksiyon Tasarımı: Stefania Cella
Süre: 142 dk.
Ülke: İtalya
NOT: A-
Yorumlar