“The Artist / Artist” neden 2011 yılının en iyi filmi? Amerika’da 1927 ve 1932 yılları arası sinemaya sesin gelmesi ile birlikte film stüdyoları sessiz filmlerin çekimlerine son verdiler. Bunun sonucunda da daha önce hiç bir şekilde sesli film tecrübesi olmayan bir sürü oyuncu işsiz kalarak haksızlığa uğradılar. İşte Fransız yapımı “The Artist” sinema tarihi açısından en önemli konulardan birini işliyor. Belki konu Billy Wilder’ın 1950 yapımlı başyapıtı olan “Sunset Blvd. / Sunset Bulvarı“nı (1950) hatırlatabilir; fakat “The Artist” bu önemli olaya kendi silahı ile cevap veriyor. O da kusursuz ve herkesin izleyemek istediği veya izleyebileceği bir sessiz film yaparak. Tamamiyle sessiz sinema formatı (35mm format 1.37 : 1 ratio) ile çekilen film hiç bir şekilde hızından ödün vermiyor. Aynı zamanda muhteşem bir performans gösteren Jean Dujardin başta olmak üzere Bérénice Bejo ve diğer oyuncular vücut dillerini o kadar güzel kullanıyorlar ki filmde sanki konuşuyorlar. Tabi bunların hepsinin en önemli etkeni ise yönetmen Michel Hazanavicius. Ayrıca, filmdeki detaylar gerçekten dikkat edilmeye değer. Bu detaylardan biri George Valentin’in (Jean Dujardin) uzun zamandır farkına varamadığı bir gerçeği anladığı sahnedeki üç maymun heykelinin sunuluş biçimi. Heykeller sayesinde Valentin seyirci ile adete konuşarak bu zamana kadar aslında hiç bir şeyin farkına varmadığını söylüyor.
Neden Oscar’larda En İyi Orjinal Senaryo dalına aday oldu, senaryo hiç orjinal değil ki? Bu soruya öncelikli olarak senaryonun ne olduğunu wikipedia yardımı ile açıklayarak başlamak istiyorum: “Senaryo, belli bir teknik ve yeteneğe dayanan, yedinci sanat kurallarını ve o günün teknik kurallarını dikkate alan, ilk satırdan son satırına dek sinemaya uygun olarak hazırlanan metin.” Bir başka deyişle senaryo, görüntü ve sese dönüşecek bir düşüncenin, bir olayın yazıya dökülmüşüdür. Yani senaryo hikayede ne olucağının yanında nasıl, nerde, kimle, ne şekilde, hangi ses tonunu ve yüz ifadesini kullanarak ve arkasından hangi sahneye bağlanacağı gibi bilgilerle anlatılmasıdır. Orijinal senaryo demek ise daha önce herhangi bir kitap veya filmde işlenmemiş bir metnin senaryoya dökümüdür. Sonuç olarak anlatılan konu her ne kadar daha önceki filmler ile benzerlik taşısada hiç bir şekilde tıpatıp işlenmiyorsa bu senaryo en iyi orijinal senaryo dalında yarıştırılır. Bunun yanında sesli bir filmin senaryosunun yukardaki kriterlerle ne kadar zor olucağı tahmin edebileceği gibi sessiz bir filmde sözlerin sadece vücut dili kullanarak aktarılmasının daha da zor olacağı hesaplanabilir veya “The Artist”in kendi sitesindeki orijinal senaryo indirilip okunup ne kadar başarılı olduğu görünebilir.
Neden teknik dallarda Oscar’a adaylığı var? Belli bir dönemi anlatan filmlerde en önemli şey kostüm tasarımı ve sanat yönetimidir. Ve 1920’li ve 30’lu yıllarda geçen “The Artist”in kostüm tasarımı ve sanat yönetimi aşırı derecede detaylı şekilde işlenmiş. Bunun yanında, her sessiz film de olduğu gibi filme sesi veren ve filmde devamlılığı sağlayan yegane unsur olan müzik bu filmde de hiç bir şekilde sırıtmıyor ve seyirciyi sıkmayıp tam tersine keyif veriyor. Kurgusu (Görüntülerin ve seslerin bir senaryo dâhilinde belli bir amaca uygun olarak peş peşe sıralanması) ise hiç bir şekilde filmin hızından ve akışından ödün vermiyor.
Özetle, “The Artist” / Artist” sinema tarihinin en önemli olaylarından birini (sinemaya sesin gelmesi ve sonucunda stüdyoların aktörleri işsiz bırakılması) sessiz bir şekilde işleyerek muhteşem bir cevap veriyor. Teknik anlamda zaten hiç bir eksiği bulunmaması ve oyuncularında vücut dillerini muhteşem kullanması da filmi sesli bir filmden ayırmıyor. Köpek ise gerçekten unutulmayacak bir karakter.
Oscar Ödülleri
- En İyi Film
- En İyi Yönetmen: Michel Hazanavicius
- En İyi Erkek Oyuncu: Jean Dujardin
- En İyi Kostüm
- En İyi Orjinal Müzik
Oscar Adaylıkları
- En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu: Bérénice Bejo
- En İyi Orjinal Senaryo
- En İyi Kurgu
- En İyi Sinematografi
- En İyi Sanat Yönetimi
Cannes Film Festivali Ödülleri
- En İyi Erkek Oyuncu: Jean Dujardin
Cannes Film Festivali Adaylıkları
- Altın Palmiye: Michel Hazanavicius
Yönetmen: Michel Hazanavicius
Senaryo: Michel Hazanavicius
Oyuncular: Jean Dujardin, Bérénice Bejo, John Goodman, James Cromwell
Süre: 100 dk.
Ülke: Fransa, ABD
Yorumlar