“Europa Üçlemesi”nin ilk filmi olan “Forbrydelsens Element / Suç Unsuru”, aynı zamanda Lars von Trier’in de ilk uzun metrajlı filmi olma özelliğini taşıyor. Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye adaylığı ve Teknik Büyük Ödülü bulunan filmin ana teması adından anlaşılacağı gibi suç üzerine kurulu. “Epidemic / Salgın” (1987) ile Avrupa’daki salgınları işleyen Trier, bu filmde diğer önemli bir sorun olan suç üzerinde duruyor.
Post-apokaliptik geleceğin Avrupa’sında geçen “Forbrydelsens Element”te Dedektif Fisher, loto bileti satan küçük kızları öldüren bir katili “Suç Unsuru” adlı kitaptaki metodları kullanarak yakalamaya çalışıyor. Bu metodlar yüzünden zamanla aradığı katil gibi davranmaya başlayan Fisher, sonunda kendini tanıyamaz hale geliyor. Film, Dedektif Fisher’ın geçmişte yaşadığı bu olayları ise Trier’in imzalarından biri olan hipnoz etkisiyle seyirciye sunuyor. Tamamı sodyum ışığında çekildiği için sepia tonunda bir görüntüye sahip olan film, seyircide monokrom bir etki bırakıyor.
Üçlemede görüldüğü üzere Trier’e göre Avrupa’nın merkezi, otopsilerin steril olmayan berbat yerlerde yapıldığı, doktorların otopsi sırasında sigara içtiği ve çöplerin dolup taştığı yozlaşmış bir Almanya. İnsanların birbirlerine değer vermediği bu yerde, cinayetler rahatlıkla işlenebilmekte ve bu cinayetlerin üzerinde durulmamakta. Trier, bu filmle sadece Avrupa’nın suç eğilimine değinmekle kalmıyor aynı zamanda halkı umursamayan sisteme de bir tenkitte bulunuyor. Fakat zayıf hikaye anlatımı filmin hızını fazlasıyla yavaşlatıyor ve böylece konu öneminden uzaklaşıyor. Filmin tek ton görüntüsü görsel açıdan seyirciye zaten çekici bir seyir sunmazken, anlatımının da bu derece yavaş olması seyircinin dikkatinin dağılmasına sebep oluyor.
Trier’in ilk uzun metrajlı filmi olmasına rağmen fazlasıyla etkileyici çekimlerin bulunduğu filmdeki bir diğer büyük eksik ise ses miksajı ve Me Me Lai’nin göze görülür dublaj sorunu. Ses miksajındaki bu ayarsızlık, sesin film üzerinde durmasını sağlayıp dialogların doğallığını yitirmesine sebep olurken, Lai’nin senkronu kayıp dublajı ise karakterinin inandırıcılığını kaybetmesine neden oluyor. Filmin bir diğer sorunu ise başrol oyuncusu Dedektif Fisher rolündeki Michael Elphick. Trier’in tüm çabalarına rağmen oldukça kötü bir performans sergileyen İngiliz aktör karakterine uyamamış durumda. Buna ek olarak, Elphick’in film boyunca dış ses olarak anlatımı da bir o kadar başarısız. Lakin filmi götüren başrol oyuncusu da bu kadar kötü olunca filmi izlemek daha da zorlaşıyor. Ayrıca Trier’in diğer filmleri gibi cameo yaptığı bu filmde, meşhur ayna çekimlerinin de bulunduğunun altını çizmek gerek.
Özetlemek gerekirse etkileyici çekimlerine rağmen “Forbrydelsens Element / Suç Unsuru”, özellikle ses miksajı ve oyunculuk sorunları nedeniyle Trier’in zayıf filmlerden biri. Yönetmenin filmografisini merak edenlerin ve hayranlarının göz atmasını öneriyoruz.
Cannes Film Festivali Ödülleri
- Teknik Büyük Ödülü: Lars von Trier
Cannes Film Festivali Adaylıkları
- Altın Palmiye: Lars von Trier
Yönetmen: Lars von Trier
Senaryo: Lars von Trier, Niels Vørsel, William Quarshie & Stephen Wakelam (Dialog Çevrimi)
Oyuncular: Michael Elphick, Esmond Knight, Me Me Lai
Süre: 104 dk.
Ülke: Danimarka
NOT: D
Yorumlar